-
1 ratiocinatio
ratiōcinātio, ōnis, f. (ratiocinor), die Berechnung, I) als philos.u. rhet. t. t.: A) die ruhige, vernünftige Überlegung (Ggstz. impulsio, leidenschaftl. Trieb), Cic. de inv. 2, 18. – u. das philos. Überlegen, etiam sapientiae studiosos maximos medicos esse, si ratiocinatio hoc faceret, Cels. 1. praef. p. 5, 31 D. – als rhet. Figur = die Überlegung in Fragen an sich selbst, Cornif. rhet. 4, 23. – B) der Vernunftschluß, die Schlußfolge, der Syllogismus, Cic. u. Quint.: duae partes ratiocinationis, des Vernunftschlusses (= Vernunftschlußbeweises), Cic. – II) als t. t. der Architektur, die Theorie (Ggstz. fabrica u. opus die Praxis), Vitr. 1, 1. § 1 u. § 15.
-
2 ratiocinatio
ratiōcinātio, ōnis, f. (ratiocinor), die Berechnung, I) als philos.u. rhet. t. t.: A) die ruhige, vernünftige Überlegung (Ggstz. impulsio, leidenschaftl. Trieb), Cic. de inv. 2, 18. – u. das philos. Überlegen, etiam sapientiae studiosos maximos medicos esse, si ratiocinatio hoc faceret, Cels. 1. praef. p. 5, 31 D. – als rhet. Figur = die Überlegung in Fragen an sich selbst, Cornif. rhet. 4, 23. – B) der Vernunftschluß, die Schlußfolge, der Syllogismus, Cic. u. Quint.: duae partes ratiocinationis, des Vernunftschlusses (= Vernunftschlußbeweises), Cic. – II) als t. t. der Architektur, die Theorie (Ggstz. fabrica u. opus die Praxis), Vitr. 1, 1. § 1 u. § 15.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ratiocinatio
-
3 ratiōcinātiō
ratiōcinātiō ōnis, f [ratiocinor], an exercise of the reasoning powers, calm reasoning, ratiocination. ratiocinatio est diligens et considerata excogitatio.— A rational conclusion, syllogism.* * *reasoning; esp. a form of argument, syllogism -
4 emano
ē-māno, āvi, ātum, 1, v. n., to flow out (class.; esp. freq. in the trop. signif. and in Cic.).I.Lit., Lucr. 3, 583; Cic. poët. Div. 2, 30; Col. 6, 32, 1; Gell. 19, 5, 6 al.—II.Trop.A.To spring out of, to arise, proceed, emanate from:B. 2.alii quoque allo ex fonte praeceptores dicendi emanaverunt,
Cic. Inv. 2, 2, 7; cf. id. Cael. 8, 19:ex quo (loco) vis omnis oportet emanet ratiocinationis,
id. Inv. 1, 37, 67; cf. id. de Or. 1, 42, 189:hinc haec recentior Academia emanavit,
id. ib. 3, 18 fin.:istinc mala,
id. Att. 7, 21:singularem eloquii suavitatem ore ejus emanaturam,
Val. Max. 1, 6, 3 ext. —In partic., of things that are made public, to spread abroad, become known:oratio in vulgus emanare poterit,
Cic. Rosc. Am. 1, 3; cf. id. Att. 3, 12, 2; id. Brut. 65; id. Verr. 2, 1, 1; id. Leg. 1, 14 fin.; Q. Cic. Petit. Cons. 5, 17; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 2; Liv. 8, 3; 42, 16; 44, 35 et saep.; cf. with a subject acc. and inf.:multis emanabat indiciis fratrem Volscii ne assurrexisse quidem ex morbo,
Liv. 3, 24, 4; Suet. Ner. 6. -
5 propositio
prōpŏsĭtĭo, ōnis, f. [propono].I. A.(Mental;B.class.) Vitae,
Cic. Tusc. 3, 18, 39:rerum magnarum cum animi amplā quādam propositione cogitatio,
Cic. Inv. 2, 54, 163.—(In words.) Sunt quaedam tam breves causae, ut propositionem potius habeant quam narrationem, Quint. 4, 2, 4; cf. Dig. 2, 1, 7, § 2.—II. III.In logic, the first proposition of a syllogism (class.):B.propositio est, per quem locus is breviter exponitur, ex quo vis omnis oportet emanet ratiocinationis,
Cic. Inv. 1, 37, 67; 1, 34, 35; Auct. Her. 2, 18, 28.—Transf.1.A principal subject, theme (class.), Cic. de Or. 3, 53; Sen. Ben. 6, 7, 1; Quint. 5, 14, 1.—2.Still more generally, a proposition of any kind (post-Aug.), Quint. 7, 1, 47, § 9; Gell. 2, 7, 21.—IV.In jurid. lang., a statement of a question of law; a case submitted for legal opinion, Dig. 16, 1, 19, § 1; 36, 4, 6.—V.Esp. in bibl. lang., a setting forth for public view:panes propositionis,
Vulg. Exod. 25, 30; id. Marc. 2, 26 et saep. -
6 ratiocinatio
rătĭōcĭnātĭo, ōnis, f. [id.], a rhet. and archit. t. t.I.In rhet.1.An exercise of the reasoning powers, calm reasoning, ratiocination (opp. impulsio, a passionate feeling, impulse; cf.2.argumentatio): ratiocinatio est diligens et considerata faciendi aliquid aut non faciendi excogitatio,
Cic. Inv. 2, 5, 18:etiam sapientiae studiosos maxime medicos esse, si ratiocinatio hoc faceret,
Cels. 1, praef. § 49.—A certain form of reasoning, a syllogism:3.ratiocinatio est oratio ex ipsā re probabile aliquid eliciens, quod expositum et per se cognitum, suā se vi et ratione confirmet,
Cic. Inv. 1, 34, 57; cf.:si ex alio colligitur aliud, nec improprium nec inusitatum nomen est ratiocinationis,
Quint. 8, 4, 16; Cic. Inv. 2, 50, 152; Quint. 5, 10, 6; 3, 6, 15; 5, 14, 5 al.—A rhet. figure, reasoning in an interrogative form:II.ratiocinatio est, per quam ipsi a nobis rationem poscimus, quare quidque dicamus, etc.,
Auct. Her. 4, 16, 23.—In archit., theory (opp.:fabrica, practice): ratiocinatio est, quae res fabricatas solertiā ac ratione proportionis demonstrare atque explicare potest,
Vitr. 1, 1, 1; 15.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий